Κατά τη διάρκεια του μήνα ευαισθητοποίησης για την ψυχική υγεία, ο Έμιλ Ρούσουβουορι ανοίγει την καρδιά του και μιλάει ανοιχτά για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε με την ψυχική του υγεία, εξηγεί γιατί αποφάσισε να μοιραστεί την εμπειρία του και εκφράζει την ελπίδα του να βοηθήσει και άλλους ανθρώπους μέσα από την προσωπική του ιστορία.
Ο 26χρονος Φινλανδός, πρώην Νο37 (2023) και νυν Νο254 της παγκόσμιας κατάταξης, μίλησε στη στήλη “My Point” του atptour.com και στον Άντριου Έινχολς για τα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετώπισε τα προηγούμενα χρόνια.
Άρχισα να ξεχνάω πράγματα και είχα κρίσεις πανικού
“Για τέσσερις μήνες πέρυσι, δεν άγγιξα ρακέτα. Όχι για τον λόγο που ίσως περιμένετε, όμως. Ήταν εξαιτίας της ψυχικής μου υγείας.
Όταν τα πράγματα ήταν άσχημα, άρχισα να ξεχνάω πράγματα. Το σώμα μου ήταν σε ένα μέρος, αλλά το μυαλό μου κάπου αλλού. Ξεκινούσε από κάτι απλό, όπως το να ξεχάσω τις ρακέτες μου, και έφτανε μέχρι κρίσεις πανικού.
Κατάλαβα ότι το πράγμα είχε ξεφύγει στο Roland Garros, επειδή ό,τι συνέβαινε στο μυαλό μου μέσα στα τουρνουά, άρχισε να επηρεάζει και τη ζωή μου εκτός γηπέδου. Δεν κοιμόμουν καλά, είχα εφιάλτες. Ξυπνούσα μούσκεμα στον ιδρώτα με την καρδιά μου να χτυπάει δυνατά και δεν μπορούσα να αναπνεύσω. Πίστευα ότι τρελαίνομαι.
Ξυπνούσα το πρωί και πήγαινα για προπόνηση, αλλά στην πραγματικότητα δεν ήμουν εκεί. Ήταν σαν να κινούμουν μηχανικά. Όταν ήρθε η ώρα για τον πρώτο γύρο στο Roland Garros 2024, ένιωθα πως δεν ήμουν πραγματικά στο γήπεδο. Ήμουν εκεί μόνο σωματικά — δεν είναι περίεργο που έχασα με 3-0 σετ.
Προσπάθησα να κάνω ένα ή δύο εβδομάδες διάλειμμα για να δω αν θα βοηθούσε, πριν πάω στο τουρνουά του Surbiton στο γρασίδι. Αντίθετα, έπαθα κρίση πανικού μέσα στο γήπεδο. Θα σας έλεγα πώς ήταν, αλλά δεν θυμάμαι καλά τον αγώνα.
Όπως μπορείτε να φανταστείτε, όλα αυτά ήταν τρομακτικά. Άρχισα να παθαίνω κρίσεις και εκτός γηπέδου, ακόμα και όταν οδηγούσα. Στο Wimbledon χρειάστηκε να σταματήσω στην άκρη του δρόμου και να βγω από το αυτοκίνητο, επειδή ένιωθα ότι θα λιποθυμήσω. Δεν είχα κανέναν έλεγχο.
Κι όμως, κατάφερα να φτάσω στον τρίτο γύρο του τουρνουά, αλλά στο μισό ματς με τον Giovanni Mpetshi Perricard, είχα πλήρη νοητική αποσύνδεση. Θυμάμαι απλώς ότι ήθελα να φύγω από το γήπεδο τρέχοντας.
Ήταν παράλογο — έπαιζα σε ένα από τα τουρνουά που ονειρευόμουν από παιδί και το μόνο που ήθελα ήταν να βρίσκομαι αλλού ή να είμαι κάποιος άλλος.
Σύντομα κατάλαβα ότι κάτι έπρεπε να αλλάξει. Αρκετά.
Την πρώτη φορά που μίλησα σε επαγγελματία για την ψυχική μου υγεία ήταν πριν από περίπου 10 χρόνια, αλλά τα προβλήματα έγιναν πιο έντονα πρόσφατα.
Πριν τρία χρόνια στο Μαϊάμι, είχα την πρώτη μου αληθινή κρίση πανικού. Υπάρχει μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στο φυσιολογικό άγχος και κάτι πιο σοβαρό. Είναι φυσιολογικό να έχεις άγχος πριν από έναν αγώνα — μπορεί να αρχίσεις να ιδρώνεις, για παράδειγμα. Ο καθένας το βιώνει διαφορετικά, και αυτό ισχύει για όλα τα επαγγέλματα, όχι μόνο στον αθλητισμό. Αλλά αυτό ήταν κάτι διαφορετικό.
Ένα πρωί στη Φλόριντα ξύπνησα και ένιωθα σαν κάποιος να με στραγγαλίζει. Δεν μπορούσα να αναπνεύσω. Ήταν σαν κάποιος να είχε πατήσει το στήθος μου.
Μπήκαμε στο αυτοκίνητο για να πάμε στο γήπεδο και δεν μπορούσα να μιλήσω. Το μυαλό μου πήγαινε με χίλια, με εκατομμύρια σκέψεις να στριφογυρίζουν.
Όταν φτάσαμε, έτρεμα. Με δυσκολία κράτησα τα δάκρυά μου για να πω στον προπονητή μου ότι δεν ήμουν καλά. Ένιωθα απαίσια και δεν ήξερα τι μου συνέβαινε.
Κάπως κατάφερα να ηρεμήσω, μπήκα στο γήπεδο και νίκησα τον Maxime Cressy. Μετά μίλησα λίγο με την ομάδα μου για αυτό, αλλά όχι πολύ. Συνέχισα κανονικά.
Μόλις πατούσα το γήπεδο, μπορούσα να το “κλείσω” και να επικεντρωθώ στο τένις. Λίγες μέρες μετά, πήγα τον Jannik Sinner σε τάι-μπρέικ τρίτου σετ. Κανείς δεν θα είχε καταλάβει τι περνούσα.
Είχα μόλις παίξει στον πρώτο μου τελικό ATP στην Pune και την επόμενη χρονιά έφτασα στο Νο. 37 της παγκόσμιας κατάταξης. Πήγαινα καλά, παρά όλα αυτά.
Μέρος του προβλήματος ήταν ότι έμαθα πώς να έχω επιτυχία στο γήπεδο, και συνέχισα να ακολουθώ αυτό το μονοπάτι, σιωπηλά. Κάτι πήγαινε στραβά, αλλά έκανα ό,τι έκανα πάντα. Ήταν αυτό που με βοήθησε να παίξω τένις σε όλο τον κόσμο, οπότε είχε λογική, έτσι δεν είναι;
Ως επαγγελματίας αθλητής, προσπαθείς να επιβιώσεις από τα προβλήματα, να τα ξεχάσεις και να τα αφήσεις πίσω με την ελπίδα να εξαφανιστούν. Κάπως τα κατάφερνα — και αυτό είναι το σκληρό κομμάτι του αθλητισμού.
Αυτό που με βοήθησε ήταν το Πάντελ!
Μετά το Wimbledon πέρυσι, ξεκίνησα με νέα ομάδα και προσπάθησα να παίξω στην Ουάσινγκτον. Όταν πήγα για ύπνο, ένιωσα σαν να υπήρχε κάποιος άλλος στο δωμάτιο. Ένας φόβος, σαν κάποιος να ήταν εκεί και ήθελε να μου κάνει κακό.
Κέρδισα τον Borna Coric σε τρία δύσκολα σετ, αλλά το τένις δεν ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι. Στο ματς πόιντ σκέφτηκα αν θα έπρεπε να κάνω διπλό λάθος για να τελειώσει και να φύγω από εκεί.
Πήγα στο Μόντρεαλ, αλλά αποσύρθηκα δηλώνοντας γαστρεντερίτιδα — η πραγματική αιτία όμως ήταν το μυαλό μου. Αποφάσισα ότι ήταν αρκετά. Δεν άγγιξα ρακέτα για τέσσερις και μισό μήνες, και μερικές από αυτές τις μέρες ήταν οι πιο δύσκολες της ζωής μου.
Τα τελευταία 10 χρόνια, η ζωή μου ήταν τόσο προβλέψιμη. Πάντα υπήρχε ο επόμενος αγώνας, το επόμενο τουρνουά. Όλα κινούνταν συνεχώς και ξαφνικά όλα σταμάτησαν. Ήταν σοκ — ξαφνικά όλα ήταν βαρετά και δεν υπήρχε τίποτα να κάνω.
Δεν έβρισκα χαρά σε τίποτα πια. Δεν αγωνιζόμουν στο γήπεδο, και τώρα πάλευα να σηκωθώ από το κρεβάτι και, ειλικρινά, είχα σκέψεις αν ήθελα να συνεχίσω να ζω — κάτι τρομακτικό. Ακόμα χειρότερο ήταν πώς επηρέασε τους δικούς μου ανθρώπους και πόσο ανησύχησαν για μένα.
Δεν μπορούσα να μπω σε γήπεδο τένις, ειδικά στη Φινλανδία. Δεν ήθελα να δω ανθρώπους του τένις, γιατί δεν μπορούσα να απαντήσω στις ερωτήσεις τους. Ήταν μια πολύ δύσκολη κατάσταση.
Κάτι που βοήθησε ήταν ότι έπαιξα αρκετό padel. Εκείνες οι δύο ώρες ήταν οι μοναδικές που δεν σκεφτόμουν τίποτα άλλο. Έμαθα πόσο σημαντικό είναι να έχεις πράγματα που σου δίνουν ενδιαφέρον και χαρά.
Το καλοκαίρι άρχισα να μιλάω κάθε εβδομάδα με ψυχολόγο και είπα στους πιο κοντινούς μου ανθρώπους τι περνούσα, κάτι που με βοήθησε. Ένας από τους πιο στενούς μου φίλους είχε περάσει κάτι παρόμοιο και αυτό μου έδωσε προοπτική — δεν ήμουν μόνος.
Γι’ αυτό αποφάσισα να πω την ιστορία μου σε βίντεο στα φινλανδικά νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Είναι σημαντικό να ανοίξουμε αυτή τη συζήτηση και να απομακρύνουμε την ιδέα ότι είναι αδυναμία να μιλάς για την ψυχική σου υγεία. Όλοι έχουμε δύσκολες στιγμές. Το θέμα είναι πώς τις αντιμετωπίζεις.
Όταν βγήκε το βίντεο, ήταν σαν να έφυγε ένα βάρος από πάνω μου, γιατί πάντα ένιωθα ότι προσποιούμαι μπροστά στους άλλους. Δεν άντεχα άλλο. Δεν ένιωθα ότι μπορούσα να είμαι ειλικρινής, και αυτό με βάραινε.
Έλαβα πολλά θετικά μηνύματα. Άνθρωποι από διάφορους τομείς είπαν ότι τους βοήθησε — και αυτό σήμαινε πολλά για μένα.
Συμφιλιώθηκα με την ιδέα ότι μπορεί να μην ξαναπαίξω
Ένα θετικό από όλη αυτή τη διαδικασία είναι ότι συμφιλιώθηκα με την ιδέα ότι μπορεί και να μη ξαναπαίξω. Πριν, αυτό δεν ήταν καν επιλογή. Όλα περιστρέφονταν γύρω από την καριέρα μου. Όμως πάντα ήξερα μέσα μου ότι θα επιστρέψω. Δεν ήταν θέμα “αν”, αλλά “πότε”.
Χρειάστηκε χρόνος για να προετοιμάσω το σώμα μου ώστε να ανταγωνιστεί ξανά, και το πρώτο τουρνουά της επιστροφής μου ήταν τον Φεβρουάριο σε Challenger στην Τενερίφη. Ο πρώτος αγώνας ήταν χάλια. Ήταν απλά δύσκολο να είμαι στο γήπεδο. Ο δεύτερος ήταν λίγο καλύτερος, αλλά υπήρχαν πολλά σκαμπανεβάσματα.
Ακόμα δεν είναι πάντα εύκολο. Τον περασμένο μήνα πήγα στη Νότια Κορέα και είχα μια από τις χειρότερες κρίσεις πανικού. Ξύπνησα το πρωί και η καρδιά μου χτυπούσε τρομερά γρήγορα. Πριν τον αγώνα, ήμουν στο ντους και ένιωθα περίεργα. Η καρδιά μου ήταν σαν μηχανή που δούλευε στις μέγιστες στροφές. Καθόμουν και είχα παλμούς στους 100, ενώ ο φυσιολογικός μου είναι γύρω στους 37. Και τότε αρχίζεις να αναρωτιέσαι αν αξίζει.
Η διαφορά είναι ότι τώρα έχω εργαλεία για να βοηθήσω τον εαυτό μου. Όταν οι σκέψεις αρχίζουν και ξεφεύγουν, μπορώ να ηρεμώ.
Κατάφερα να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα και να γίνω επαγγελματίας τενίστας. Κι επειδή το πέτυχα, πίστευα ότι έπρεπε να κάνω τα πάντα για να συνεχίσω. Δεν μιλούσα για τα ψυχικά προβλήματα γιατί τα έβλεπα ως αδυναμία. Αυτό ίσως είναι η λέξη-κλειδί. Πίστευα πως δεν υπήρχαν στον αθλητισμό και ότι δείχνοντας ευάλωτος θα φαινόμουν αδύναμος.
Φροντίστε το μυαλό σας και τον εαυτό σας
Η μεγαλύτερη αλλαγή σε μένα τώρα είναι ότι, αν δεν θέλω να είμαι στο γήπεδο, δεν θα πιέζω τον εαυτό μου. Ναι, πρέπει να πιέζεσαι λίγο — δεν θα νιώθεις καλά κάθε μέρα στον αθλητισμό. Αυτός είναι ο αγώνας. Αλλά πρέπει να υπάρχει λόγος, πάθος, και τότε μπορείς να τα καταφέρεις.
Αν η ιστορία μου βοηθήσει έστω και έναν άνθρωπο, τότε άξιζε. Το βασικό μου μήνυμα είναι: φροντίστε το μυαλό σας και τον εαυτό σας. Αυτό έχει τη μεγαλύτερη σημασία. Αν δεν είστε καλά, δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από το να ζητήσετε βοήθεια.
Είναι εντάξει να είσαι λυπημένος. Είναι εντάξει να έχεις μια κακή μέρα. Αλλά να θυμάσαι πάντα ένα πράγμα:
Οι δύσκολες στιγμές δεν κρατούν για πάντα.
