H έννοια αυτοπεποίθηση, είναι μια απ’τις πολυσυζητημένες στο χώρο του τένις και συχνά οι κορυφαίοι τενίστες και τενίστριες την επικαλούνται για να δικαιολογήσουν μια επιτυχία ή αποτυχία.
Ο ειδικός συνεργάτης του Tennis24, Δρ. Συμεών Σιομόπουλος, αναλύει την αυτοπεποίθηση και πως αυτή μπορεί να επηρεάσει το παιχνίδι μας.
Στο προηγούμενο άρθρο αναφερθήκαμε στoυς τρόπους που οι γονείς μπορούν να στηρίξουν τα παιδιά τους στην προσπάθεια να βελτιωθούν στο τέννις και να χτίσουν μια σωστή σχέση με το άθλημα.
Στο άρθρο αυτό θα περιγράψουμε την έννοια της αυτοπεποίθησης και τους τρόπους που ο αθλητής μπορεί να την ενισχύσει. Επειδή η έννοια αυτή είναι πολύ σημαντική για την επιτυχία ενός αθλητή θα αφιερώσουμε δύο άρθρα προκειμένου να την περιγράψουμε.
Πολύ συχνά ακούμε τους αθλητές να λένε: «δεν πίστευα ότι μπορώ να κερδίσω αυτόν τον αντίπαλο», «δεν πίστεψα οτι μπορώ να κερδίσω αυτόν τον πόντο», «δεν είχα αυτοπεποίθηση».
Αυτοπεποίθηση είναι η πίστη στον εαυτό μας ότι μπορούμε να επιτύχουμε σε μια δραστηριότητα. H αυτοπεποίθηση είναι μέρος της γενικότερης εικόνας και της αίσθησης της αξίας που έχει το άτομο για τον εαυτό του. Η εικόνα του εαυτού επηρεάζεται από τις διάφορες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το άτομο στην διάρκεια της ζωής του, όπως και από τον τρόπο που το αντιμετωπίζουν τα σημαντικά για αυτό πρόσωπα.
Στην αρχή της ζωής του, η εικόνα του παιδιού, διαμορφώνεται αποκλειστικά από τα μηνύματα που παίρνει από τα σημαντικά πρόσωπα του περιβάλλοντος (μητέρα, πατέρα).
Με την πάροδο του χρόνου και καθώς το παιδί αρχίζει να πηγαίνει στο σχολείο, η εικόνα του εαυτού επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, όπως τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει στην καθημερινή του ζωή, και τις απόψεις που έχουν πλέον κάποια καινούργια σημαντικά πρόσωπα, όπως οι δάσκαλοι και οι συνομήλικοι. Στην προεφηβεία και εφηβεία η γνώμη των συνομηλίκων αρχίζει και αποκτάει ακόμα μεγαλύτερη αξία.
Με το τέλος της εφηβείας το άτομο έχει πλεον διαμορφώσει μια πιο σταθερή εικόνα για τον εαυτό του, η οποία επηρεάζεται τόσο από την επιτυχία που είχε στις προκλήσεις που αντιμετώπισε μέχρι την περίοδο αυτή, όσο και από την άποψη που έχουν για αυτό τα σημαντικά πρόσωπα, που πέραν των γονιών, είναι πλεον και οι συνομήλικοι.
Η γενικότερη εικόνα, λοιπόν, που έχει το άτομο για τον εαυτό του θα επηρεάζει και την αυτοπεποίθηση που έχει ο αθλητής στο τέννις.
Γιατί χρειαζόμαστε την αυτοπεποίθηση;
Η αυτοπεποίθηση επηρεάζει διάφορες παραμέτρους της ψυχολογικής μας κατάστασης κατά την διάρκεια ενός αγώνα:
- Μας βοηθάει να παραμείνουμε ήρεμοι και χαλαροί κάτω από πίεση. Πολλές φορές το άγχος που βιώνουμε κατά την διάρκεια ενός αγώνα οφείλεται στο γεγονός οτι δεν πιστεύουμε ότι μπορούμε να κερδίσουμε και γενικότερα να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες του. Ο αθλητής που πιστεύει στον εαυτό του παραμένει ήρεμος γνωρίζοντας οτι θα βρει ένα τρόπο να ξεπεράσει αυτές τις προκλήσεις.
- Βοηθάει στην συγκέντρωση. Όταν πιστεύουμε στο εαυτό μας εστιάζουμε την προσοχή μας μόνο στην δραστηριότητα που εκτελούμε και δεν αναρωτιόμαστε- αμφιβάλλουμε αν θα τα καταφέρουμε
- Επηρεάζει τους στόχους μας. Οι αθλητές που πιστεύουν στον εαυτό τους θα θέσουν δύσκολους, αλλά ρεαλιστικούς στόχους και έτσι θα προσπαθήσουν σκληρά για να προοδεύσουν, ενώ οι αθλητές με χαμηλή αυτοπεποίθηση θα θέσουν εύκολους στόχους, οπότε και η πρόοδος τους θα είναι πιο αργή.
- Επηρεάζει την ψυχολογική ισορροπία του αγώνα. Ένας αθλητής που πιστεύει στον εαυτό του και βρίσκεται πίσω στο σκορ, θα προσπαθήσει να ανατρέψει το εις βάρος του αποτελέσμα μέχρι τον τελευταίο πόντο και δεν θα παρατήσει τον αγώνα.
Η δήλωση του Andre Agassi δείχνει ακριβώς τον τρόπο που σκέφτεται ένας αθλητής που πιστεύει στον εαυτό του: «Το καλό με το άθλημα του τέννις είναι ότι δεν μπορείς να αφήσεις τον χρόνο να κυλήσει για να κερδίσεις έναν αγώνα που έχεις μεγάλο προβάδισμα….. Όσο ήμασταν στο γήπεδο και ο αγώνας δεν είχε τελειώσει είχα πάντα ελπίδα να κερδίσω».
Ιδανικό επίπεδο αυτοπεποίθησης
Η σωστή σχέση του αθλητή με τις ικανότητες του είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την υψηλή του απόδοση στο άθλημα και πρέπει να αναγνωρίζει τα ισχυρά και τα αδύναμα του σημεία χωρίς να υπερτιμάει ή να υποτιμάει τις δυνατοτήτες του.
Η υπερτίμηση των δυνατοτήτων μπορεί να οδηγήσει τον αθλητή σε ελλειπή προετοιμασία για τον αγώνα, αλαζονική συμπεριφορά, διάσπαση της προσοχής και έλλειψη προσπάθειας. Η υποτίμηση των δυνατοτήτων δημιουργεί αμφιβολίες για την απόδοση του, αυξημένο άγχος, διάσπαση της προσοχής και λήψη λάθος αποφάσεων.
Προβλήματα με την αυτοπεποίθηση του αθλητή μπορούν να τον οδηγήσουν σε αδυναμία να ξεπεράσει προηγούμενα άσχημα αποτελέσματα, σε αποκλειστική επιδίωξη στόχων αποτελέσματος (νίκης-ήττας) και όχι απόδοσης (βελτίωση της τεννιστικής ικανότητας) και σε υπερπροπόνηση, αφού ο αθλητής ποτέ δεν πιστεύει ότι είναι αρκετά καλός, οπότε και η προπόνηση δεν είναι ποτέ αρκετή.
Στο επόμενο άρθρο θα αναλύσουμε τους παράγοντες που επηρεάζουν την αυτοπεποίθηση του αθλητή και τους τρόπους που μπορούμε να την ενισχύσουμε.
Συμεών Σιωμόπουλος – symeons@gmail.com
Σύντομο βιογραφικό
Ο Δρ Συμεών Σιωμόπουλος είναι καθηγητής φυσικής αγωγής (Τ.Ε.Φ.Α.Α. Αθήνας), Σύμβουλος Αθλητικής Ψυχολογίας [διδακτορικό στο τμήμα Ψυχολογίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Masters (M.Sc) στην Αθλητική Ψυχολογία στο πανεπιστήμιο Miami, OHIO, U.S.A.].
Έχει κάνει παρουσιάσεις σε εθνικά και διεθνή συνέδρια. Έχει το επαγγελματικό δίπλωμα της Αμερικανικής Ένωσης Προπονητών Τένις (PTR, Chicago, 2001). Έχει συνεργαστεί ως Σύμβουλος Αθλητικής Ψυχολογίας με αθλητές πολλών αθλημάτων (ποδοσφαίρου, τένις, καλαθοσφαίρισης, βόλεϊ, ιστιοσανίδας, καράτε, γκολφ, ενόργανης γυμναστικής) και κυρίως με αθλητές του τένις.
Υπήρξε σύμβουλος αθλητικής ψυχολογίας της Ομοσπονδίας Αντισφαίρισης (2007) και έχει συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους ομίλους τένις στην Αττική (Αθηνών, Ψυχικού, Φιλοθέης, Ηλιούπολης, Παπάγου, Χολαργού).
Υπήρξε σύμβουλος αθλητικής ψυχολογίας στην σχολή Bollettieri, FL (στα αθλήματα τoυ τένις, ποδοσφαίρου, καλαθοσφαίρισης, γκολφ, baseball, hockey) και είναι προπονητής αθλητών υψηλού επιπέδου (άνδρας με καλύτερη παγκόσμια κατάταξη ATP 115, κορίτσι με καλύτερη ευρωπαϊκή κατάταξη No7 κάτω των 16 ετών και αγόρι με καλύτερη πανελλήνια κατάταξη Νο1).
Ο Δρ Σιωμόπουλος υπήρξε αθλητής του τένις στην Ελλάδα και μέχρι τα 18 του χρόνια βρισκόταν στις πρώτες 8 θέσεις της κατάταξης. Τα τελευταία τρία χρόνια εργάζεται ως επικεφαλής προπονητής στην ακαδημία τένις του Αμερικανικού Κολεγίου της Ελλάδος.